Osibisa yɛ Ghana ayer a Ghananyi Teddy Osei tsewee. Ɔtseew ndwom kuw no afe 1969 mu wɔ Ngyiresi aborokyirman mu. Ɔyɛ ayer a gofomba no mu binom fi Ebibir na Karibiɛn. Hɔnankasa wɔkyerɛ a, hɔn ndwom kuw dzin “Osibisa” fi Mfantse kasafua “Osibisaaba” mu- dzin a wɔdze frɛ Nsadua ase ndwom na Mfantse fardwuma ndwom. Wɔkyerɛ hɔn ndwom no ase dɛ ɔyɛ “ndwontow ngyegyee bi a ɔpaa a, enyigye nko na ɔdze nam”, dzin bi a ɔnye hɔn ndwom ahorow no sɛ pɛpɛɛpɛr. Binom so kyerɛ a, hɔn dzin “Osibisa” fi Mfantse kasafua “osibisaaba” mu a n’asekyerɛ nye “highlife” wɔ Borɔfo kasa mu.
Osibisa ayer no, hɔn ndwom ngyegyee no yɛ ngyegyee bi a odzi afora. Dɛm ntsi, hɔn ndwom ngyegyee no kitsa Ebibir, Karibiɛn na Aborɔkyir ndwom ngyegyee soronko. Hɔn ndwom ngyegyee no wɔ ahoɔdzen na nsanku su, na ɔsan so wɔ ndzɛmba bi a ɔyɛ soronko wɔ ndwontow mu a ɔma ɔyɛ dɛw ankasa. Binom so kyerɛkyerɛ hɔn ndwom no ase dɛ ɔyɛ ndwom bi a wɔdze rɔɔko, gyaadze, faanke na tsetse Ebibir na Karibiɛn ndwom dzi afora yɛ, na enya nsunsuando wɔ wiadze ndwontow ahorow no mpuntui do.
Hɔn ndwom ahorow nyinara agye dzin, na mbom dza agye dzin papaapa nye “Sunshine Day,” “The Coffee Song,” “Dance the Body Music,” na “Woyaya”. Nhwehwɛmu kyerɛ dɛ, “Woyaya” nye hɔn ndwom a nkorɔfo pɛ papaapa na dodowara akoma dzi ekyir. Edwumakuw akɛse na nkakramba nyinara dze hɔn ndwom bɔ hɔn ndzɛmba ho dawur wɔ tɛlɛbihyen na kasafir do, na binom so dze hɔn ndwom dzi hɔn dwuma ahorow wɔ tɛlɛbihyen na kasafir do. Ndwontowfo dodowara na wɔasa hɔn ndwom mu anaa wɔadandan hɔn ndwom mu dze ayɛ hɔn dze.
Sɛ yɛdze hɔn konyim ahorow a woedzi, na abawdobɔdze ahorow a wɔagye no wɔ ndwontow mu no si nkyɛn a, wɔka Ebibiman mu ndwontow gofomba a hɔn edzin dzii kan tahyee wiadze n’afɛndzeanan nyinara mu no ho. Afe 1970 dze reba no mu no, wɔkɔr ndwontow nserahwɛ wɔ wiadze amanaman pii mu. Dɛm amanaman no, bi wɔ Ahyia, Amereka na Iroopu na nyimpadɔm gye hɔn taataa tsie hɔn ndwom; bɛpem ndɛ nyinara.
Ndɛ mber yi mu ara, hɔn mbɔdzembɔ na hɔn nkodzen tse ase, na wɔyɛ dase ma tum a ɔwɔ koryɛ na nkabɔmu mu. Hɔn ndwontow da no edzi pefee dɛ ndwom tum tsera kasahorow na nyimpasu ahorow nyinara hye do na ɔdze koryɛ na nkabɔmu to nyimpa ntamu. Hɔn ndwom kɔ do ara hyɛ ndwontofo a wɔabɛsen kɔ, na hɔn a wɔreba nyinara nkuran. Hɔn nsunsuando da edzi pefee wɔ ndwontowfo ahorow mu na ndwontow ahorow a ndɛ yɛwɔ no wɔ wiadze no mu.
Osibisa yɛ ayer mu sahen a woegya hɔn anamɔn ato ndwontow abakɔsɛm sar yi do. Hɔn ndwom ngyegyee soronko, hɔn ahoɔdzen a wɔdze yɛɛ hɔn ndwom no ho ɔyɛkyerɛ na kwan a wɔkaa nyimpakuw ahorow a wofi amambra ahorow mu bɔɔ mu no etsintsim hɔn wɔ ndwontow nwoma mu dɛ wɔka ndwontow gofomba a hɔn saso bi mmbaa da wɔ wiadze yi mu no ho.
