22/05/2025
  • Asante Twi
  • Fante
Twitter Facebook Linkedin
  • Krataafa Tsitsir
  • Adwenkyerɛkyerɛ
  • Agodzisɛm
  • Amambra
  • Amanyɛsɛm
  • Pii
    • Ebibirmu
    • Eguadzisɛm
    • Enyigyesɛm
    • Mpontusɛm
Menu
  • Krataafa Tsitsir
  • Adwenkyerɛkyerɛ
  • Agodzisɛm
  • Amambra
  • Amanyɛsɛm
  • Pii
    • Ebibirmu
    • Eguadzisɛm
    • Enyigyesɛm
    • Mpontusɛm
Kratafa Tsitsir Agodzisɛm

Mfantse Kusum Agor II – Abrɔme

Abrɔme yɛ agor bi a Akanman mu no, ɔyɛ Mfantsefo nko agor. Ɔyɛ agor bi a Mfantseman mu no, Edwumakuw na no nkwaadofo na nna wɔtaa dzi.

Ebenezer Kobinah Offen Ɔkyerɛwfo Ebenezer Kobinah Offen
26/07/2023
wɔ Agodzisɛm
0 0
0
Mfantse Kusum Agor II – Abrɔme
0
SHARES
530
Ahwɛfo
Fa to FacebookFa to Twitter

Akanfo yɛ nyimpakuw anaa kasakuw a wɔdɔm Niger-Congo kasakuw no. Akanfo wɔ amambra a ɔyɛ fɛw ankasankasa. Dɛm amambra a Akanfo wɔ no, agor dzi mu akotsen. Akanfo wɔ agor ahorow a wodzi. Agor ahorow a wodzi no so wɔ botae anaa siantsir tsitsir a wodzi. Dɛm agor ahorow no, no mu bi nye Abrɔme. Ber a bosoom apaa fitaa dɛ ewia ma wimu nworaba reyerɛyerɛw dɛ dɛnkyɛmbo ara pɛr, ber a mbaasiamba na mbanyimbasia ehyia mu ridzi agor twotweetwotwee wɔ gua do no, nna binom so tsetse famu anaa wogyinagyina sor ridzi agor yi a hɛn mpanyimfo bɔe too hɛn hɔ a wɔfrɛ no abrɔme yi.

Tse dɛ ebisaa, abrɔme so yɛ ano na ano agodzi dɛmara. Abrɔme yɛ asɛmbisa bi a wɔahyehyɛ no asomkyɛn mu a ne nyiano so hia dɛ ɔyɛ asomkyɛnsɛm. Dza ɔyɛ ahyɛnsew kɛse wɔ abrɔme ho nye dɛ ɔwɔ ngyegyee na asomkyɛnee kor nhyehyɛɛ. Abrɔmee yɛ ano na ano agor bi a ne nhyehyɛɛ nntse dɛ ebisaa dze no osiandɛ ehwɛ mu papaapa a, ibohu dɛ abrɔme papa biara no mu nsɛntɔw no dodow wɔ dɛ ɔyɛ dɛ dza ɔwɔ no mbuae no mu pɛpɛɛpɛr.

Akan kasadwin mu no, abrɔme nye ebisaa nam dze, eso ɔsor hɔn nyinara hɔn abɔse. Enyimdzefo binom tse dɛ Akínyemí (2015) ama yɛatse ase dɛ ebisaa n’abɔse fi Griiki na Misri no, abrɔme dze no nntse dɛm. Abrɔme yɛ Mfantsefo agor. Akan kasa mu no, yɛtaa tse abrɔme wɔ Mfantse kasa mu kyɛn Twi kasa. Twifo dodowara na wonnyim mpo dɛ agor bi a ɔtse dɛm wɔ

Nhwehwɛmu kyerɛ dɛ, abrɔme yɛ Mfantsefo nko hɔn agor. Ɔyɛ Mfantsefo agor bi a Edwumako na no nkwaadofo na wɔtaa dzi agor no papaapa. Ɔnnyɛ nwanwa dɛ abrɔme mfatoho dodowara fa nkurownkurow a ɔwɔ Edwumako na no nkwaado. Mpoano Mfantsefo na Mfantse kasa ebusakuwfo ahorow nyinara so dzi agor no bi. Kasafua ‘abrɔme’ fi nkasafua ‘bɔr’ na ‘me’ mu. Sɛ erobɔr biribi a nna irututu famu akɔto adzekor no.

Ebisaa na abrɔme taa nantsew bɔ mu dze, eso ɔsor hɔn nhyehyɛɛ. Dza ɔka do nye abrɔme ne nhyehyɛɛ:

i. Nyienyim – Abrɔme ne nyienyim mu no, ɔfrɛ na ngyedo wɔ mu. Ɔkasafo a ɔrebɛma abrɔme no dzi kan ka dɛ:

A: Bɔr me

Etsiefo anaa onyia obeyi ano no ka dɛ:

B: Mobɔr wo

ii. Asɛnka – Asɛnka nye nhyehyɛɛ a otsia ebien wɔ abrɔme mu. Ɔkasafo no ka dɛ:

A: Megye wo….

Wotum mpo si do dɛ:

A: Megye wo … Megye wo… Megye wo…

Ɔkasafo no ka dɛm a, otsiefo no gye do:

B: Megye wo!

Wotum mpo si “Bɔr me” no do bio na wɔdze abrɔme no toa do.

Afei, ɔkasafo no dze toa dɛ ebia:

A: Megye wo mfikyir kum!

iii. Nyiano. Iyi nye nhyehyɛɛ a odzi ewiei. Etsiefo no gye do dɛ:

B: Wo nyeembɛn twom.

Sɛ ɔkasafo bisa obi asɛm na oenntum ennyi ano a, ɔyɛ a mpanyimfo ka dɛ oenntum ammen asɛm no. Ɔbɔɔ mbɔdzen biara naaso asɛm no annkɔ. Asɛm no ehin no. Sɛ yɛhwɛ abrɔme mu “Ɔkɔhin” a, yehu dɛ asɛm no akɔ ekehin no ntsi ɔwɔ dɛ ɔka ma wɔma no nsu ma ɔnom. Ntsi kasafua “Ɔkɔhin” no, nna n’asekyerɛ nnyɛ dzen wɔ abrɔme mu.

Abrɔme mfatoho yɛ pii. No mu bi na ɔka do yi:

i. Tɔɔtɔntse tɔɔtɔntse.

Yɛronom nsa no nna yɛrefa adwen.

ii. Nsu ntɔ ma bankye mbɔ.

Wo na nwu ma mbofra mbra.

iii. Akrantse ne dabew.

Owifo nye wo.

iv. Paya n’amba.

W’egya n’aso.

v. Mando borɛdzehon.

W’asowa dɛ oguan hɔho.

vi. Kɔɔpow a osi nsuenyi.

Boodoo a edze ahyɛ wo tun.

vii. Kaper kɛse.

W’egya owifo.

viii. Esususow mu aborɔbɛbun.

W’abowa dɛ apɔnkyenyin.

ix. Wo tsir mu kur.

Wo yamu bɔn.

x. Nketsenketse ayɛboafor.

Nkwaseasɛm yi edzi bi a gyaa

Abrɔme yɛ agor a ɔyɛ enyika na ɔdze enyigye na mfaso ahorow nam. Ber aso dɛ yɛkyerɛ hɛn mbofra agor no ne ndzii ama woeetum esua ma agor no akɔ do ara atsena ase. Adze pa wɔ fie a oye!

Tags: abrɔmeAkanfoamambraEbisaa
Dza abɛsen

‘Jollof Sa’ – Edziban ho sa a wiadze Asomdwee Kuw Baatan no mpo nnkotum apata

Dza ɔtoa do

Kristiansom ahyɛse wɔ Ghana

Ebenezer Kobinah Offen

Ebenezer Kobinah Offen

Nsɛm fofor a ɔfa dza ebue yi ho

Sekunde Hasaacas, Sekunde XI Wise, Dena Sharks, Oguaa Ebusua Dwarft na Soadur All Blacks – Mfantseman bɔɔlbɔkuw a wɔatsew ada
Agodzisɛm

Sekunde Hasaacas, Sekunde XI Wise, Dena Sharks, Oguaa Ebusua Dwarft na Soadur All Blacks – Mfantseman bɔɔlbɔkuw a wɔatsew ada

Ɔkyerɛwfo Ebenezer Kobinah Offen
14/08/2023
Jean-Pierre Adams-Senegal Frɛnkye bɔɔlbɔnyi a ɔtɔr akɔtɔmborɔnsa mfe eduasa akron (39) ansaana owuru
Agodzisɛm

Jean-Pierre Adams-Senegal Frɛnkye bɔɔlbɔnyi a ɔtɔr akɔtɔmborɔnsa mfe eduasa akron (39) ansaana owuru

Ɔkyerɛwfo Nancy Efua Pratt
19/07/2023
Amereka, Kanada na Mɛsiko FIFA 2026 Wiadze Bɔɔlbɔ Akansi – mbrɛ Ghanaman na Ebibiman nkaa no botum enya kwan ekesi akan no bi
Agodzisɛm

Amereka, Kanada na Mɛsiko FIFA 2026 Wiadze Bɔɔlbɔ Akansi – mbrɛ Ghanaman na Ebibiman nkaa no botum enya kwan ekesi akan no bi

Ɔkyerɛwfo Ebenezer Kobinah Offen
19/05/2023
Tow a Ghana aban dze ato agodzi kyakya do; no kwan do?
Agodzisɛm

Tow a Ghana aban dze ato agodzi kyakya do; no kwan do?

Ɔkyerɛwfo Ebenezer Kobinah Offen
06/04/2023
India 99-1 Ghana; Agodzi mu Ɔdomankomasɛm a ne saso bi mmbaa da!
Agodzisɛm

India 99-1 Ghana; Agodzi mu Ɔdomankomasɛm a ne saso bi mmbaa da!

Ɔkyerɛwfo Ebenezer Kobinah Offen
17/03/2023
Bue bi ka ho
Dza ɔtoa do
Kristiansom ahyɛse wɔ Ghana

Kristiansom ahyɛse wɔ Ghana

Nam ekuwekuw do hwehwɛ mu

  • Adwenkyerɛkyerɛ
  • Agodzisɛm
  • Amambra
  • Amanyɛsɛm
  • Dza ɔforafora
  • Ebibirmu
  • Eguadzisɛm
  • Enyigyesɛm
  • Mpontusɛm
  • Nwomasua

Nam #ahyɛnsewdze do hwehwɛ mu

abakɔsɛm aban abawdobɔdze abaɛfor abaɛfor mfir aborɔkyir Agodzi akyerɛkyerɛfo amambra amanyɛkuw Amereka Anas Aremeyaw Anas apɔwmudzen atoyerɛnkyɛm atsena Black Sherif Cristiano Ronaldo Ebibiman Ebibiman abakɔsɛm EPL Fahodzi FIFA Ghana Gyahyehyew IMF John Dramani Mahama Juventus Ken Ofori-Atta manpayin Mbrahyɛbaguafie Mfantse NANA ADDO NDC Ngyiresi nsordaafo nwomasua Osei Kyei-Mensah-Bonsu Portugal Qatar Real Madrid sohyial midia Takoradze UEFA Champions League Wiadze Bɔɔlbɔ Akansi Ɔhembaa Elizabeth II
Bolingo Voice Bolingo Voice Bolingo Voice

Hwehwɛ hɛn ekyir akwan

  • +233502960485
  • info@bolingoconsult.com
  • 19 Mama Adjele close, East Airport Accra Ghana.

Hɛn ho nsɛm

akannews.com yɛ abaɛfor ntentankɛse do prama a wɔdze nsɛm to gua wɔ Akan kasa mu a ɔma kwan ma Esuantsefo na Fantsefo nya adzesua na enyigye nsɛm wɔ hɔnankasa hɔn kasaa mu. Bolingo a ɔyɛ kasa dwumadzi edwumakuw a wɔhwɛ dɛ wɔbɔboa ma Ebibirmu kasahorow eenyin no na wɔdze bɔbɔɔ adze.

Ekuwekuw

  • Adwenkyerɛkyerɛ
  • Agodzisɛm
  • Amambra
  • Amanyɛsɛm
  • Ebibirmu
  • Eguadzisɛm
  • Enyigyesɛm
  • Mpontusɛm

Adapɛn nkaabɔ

© 2025 Mbra biara mma ho kwan dɛ edze nsɛm yi mu bi bedzi wo dwuma gyedɛ aserɛ kwan efi Bolingo nkyɛn.

Bolingo

Bolingo Consult

  • Kokoa mu Mbra
Twitter Facebook Linkedin
Are you sure want to unlock this post?
Unlock left : 0
Are you sure want to cancel subscription?