Ansaana ɔman bɛyɛ yie na etumpɔn no, nna ogyina ɔmanpanyin na no mpanyimfo hɔn mbɔdzenbɔ do. Dɛmara so na sɛ kurow bi bɛyɛ yie a nna ogyina nhyehyɛɛ a ɔhen na ne mpanyimfo dze bogu akwan do no do. Sɛ ekɔ kurow biara mu, nnyɛ ɔhen no nko na odzi baano mbom mpanyimfo anaa ahemfo nkakramba hyɛ n’ase a ɔapaw dwumadzi ama hɔn mu biara ma wodzi. Dɛm nkorɔfo yi na wɔfrɛ hɔn ahemfie edzibewdzifo. Dɛm nkorɔfo yi ara so na wɔnye ɔhen no bɔ mu dwendwen kurow no no mpontu ho nsɛm ho dze boa no mu mba. Ahemfie edzibewdzifo yinom nye Gyaasehen, a, Ɔbaahenmaa, Ankɔbeahen, Safohen, Ɔmankrado, ɔkyeame, Tufohen, na pii a ɔkɔka ho. Akyerɛw yi bɛda dɛm mpanyimfo yi mu biara no dwumadzi edzi.
Odzi kan nye Ɔbaahemaa. Ɔbaahemaa no dwuma a odzi so araa yie. Ɔbaahemaa na sɛ ɔhen bi ka nkyen gu anaa ɔda suban bɔn bi edzi ma wotu no adze do ma egua no tɔ mpan a, wɔdze dua no do ma wɔpaw ɔhen fofor. Afei, adziban biara a ɔhen no dze kɔ n’ano no, ɔbaahemaa no na ɔhwɛ ma wɔnoa . Ɔnoara so na ɔma ɔhen no hu mpanyinsɛm biara a ɔbata n’ahendzi no ho. Kurow no mu dze, ɔno na ɔhwɛ boaboa mbasiafo ano dze hɔn dzi dwuma. Bio, sɛ basia bi dur ne mpanyim mfe do ma wɔrobɔgor no bra a, ɔbaahemaa no na wodzi bɔ no amandzɛɛ ma ɔgye to mu ma hɔn ho kwan ma wɔgor basia no bra. Ɔbaahemaa no dwuma kor so a odzi nye dɛ otu ɔhen no fo na ɔhwɛ tsentsen no.
Ɔtɔ bio nye Gyaasehen. Gyaasehen na amambra mu no ɔhwɔ ahemfie hɔ nkongua nyinara do na siantsir yi ntsi, ɔno na sɛ egua bi tɔ mpan anaa asɛm bi kyer amamfo do a wɔda no edzi kyerɛ no ma no so kɔbɔ kuntuhen amandzɛɛ ma no so dze kɛdan ɔbaahemaa. Ɔno na sɛ ɔhen kɔ guabɔ ase a, ɔtsena n’ekyir pɛɛ na noara so na ɔtaa nye ɔhen no nantsew aber nyinaa. Iyi ntsi na yɛfrɛ no ɔhen ne yer. Ɔyɛ nyimpa a n’enyi wɔ ɔhen na ne mpnayimfo ho papaapa. Ɔnam no tum a okitsa no no ntsi, otum si hen tu hen . Ɔno na sɛ ɔhen bi da ndzeyɛɛ bɔn edzi a otum ma ɔhen no gye obi ne dzibwe fi ne nsamu. Iyi ntsi, yennkotum eyi no esi nkyɛn wɔ ahensɛm mu.
Obi bebisa dɛ, aso kuntuhen anaa Ɔmankrado no dwumadzi nye dɛn? Kuntuhen ho hia araa yie wɔ ahenfie papaapa osiandɛ sɛ ɔno na ɔhen no nnyi hɔ a, ɔhwɛ ekyir. Sɛ wɔdze ɔhen bi besi egua do, ɔyɛ kuntuhen na osuo ne nsa mu dze no tsena agua do mprɛnsa. Dɛmara so na sɛ worutu ɔhen bi adze do a, ohuan ɔhen no ne ase egua dze kyerɛ dɛ oetu no adze. kuntuhen kor yi ara so na sɛ egua bi tɔ mpan a, ɔkɔbɔ ɔbaahemaa no amandzɛɛ.
Safohen a mpɛn pii no dodowara frɛ Supi no so dzi dwumason papaapa. Sɛ yebesi kyen do wɔ kurow bi mu a, ogyina no do. Akanman mu no, kurow biara wɔ asafokuw na nyia ɔda hɔn ano no na wɔfrɛ no safohen no. N’adze a aber biara okitsa no ma ɔdze dzi no dwuma nye asafo abaa. Mpanyimsɛm kyerɛ dɛ sunsum wɔ dɛm abaa no mu. Ɔnam dɛ ɔyɛ asafomba hɔn panyin ntsi ɔnoara so na ɔdze asofo ndzɛmba no nyinara sie na ber so ma wɔdze rebedzi dwuma, oyi puei.
Dza ɔtɔ do bio nye kyeame. Ɔno nye ɔhen no ne kasamafo na no dtsi ɔyɛ obi a n’ano atsew araa yie. Iyi kyerɛ dɛ ɔno na aber biara no ɔdze ɔhen no n’anodzinsɛm to ɔmanfo enyim. Ɔnam dɛ obiara nnkotum asoɛr prɛkopɛr ntsi sɛ obi pɛdɛ ɔka biribi kyerɛ ɔhen no a, ɔno na ɔdze fa no do ma ɔto ɔhen no. Ɔkyeame no dwumadzi mu no, akyeampoma mmpa ne nsa mu ara da. Ɔno na aber biara okitsa ɔhen no ne poma wɔ beebiara a wɔbɔkɔ. Sɛ wodzi asɛm wɔ ahenfie wiei a, ɔno na ɔdzen no to gua dɛ; obi edzi bem anaa oedzi fɔ.
kenkan pii wɔ akannews.com